„Dit is de toekomst van de industrie.” Vol trots wijst Frank Mulders, directeur van het Helmondse bedrijf AAE, naar de aan een werkbank vastgemaakte één meter hoge robotarm die op gelijkmatige wijze ovalen rondjes draait. Het vijlt met een printplaatje van schuurpapier zeer zorgvuldig de naden van een afgewerkt stuk staal. Een van zijn medewerkers houdt deze zogenoemde collaborative robot (cobot) nauwlettend in de gaten.

Volgens Mulders is deze investering van ongeveer 25.000 euro binnen twee maanden terugverdiend. Een paar maanden geleden deden zijn werknemers dit „eentonige” werk nog zelf, nu zorgen ze voor de laatste afwerking. Deze robotisering gaat volgens de 49-jarige directeur van het familiebedrijf uit Helmond niet ten koste van werkplekken. Het is het personeel dat de programmeercodes schrijft en de robots bij het werk begeleidt. Iets verderop in de ruime loods zitten twee oudere werknemers, gestoken in groene stofvrije overalls, gebogen over een microscoop. Met een tolletje slijpen ze op de nanometer precies de randjes glad.

ASML, Philips én lego

AAE behoort tot een van de meest innovatieve bedrijven in Brabant. Het levert de onderdelen van de hightechmachines van ASML en Philips en maakt zelf ook talloze machines. In een andere hal staat een drie meter lange machine opgesteld die de nieuwe Friends-lego-poppetjes van een neus voorziet. Het is precisiewerk om de kleine uitstulping op een 1,5 centimeter klein gezichtje aan te brengen.

Net als vorig jaar staat Nederland op de vierde plek van meest concurrerende economieën ter wereld, zo blijkt uit een vergelijkend onderzoek van het World Economic Forum (WEF). Alleen Zwitserland, de Verenigde Staten en Singapore scoren beter. Dit onderzoek is in Nederland uitgevoerd door het economische kenniscentrum van de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Volgens professor Henk Volberda, die de leiding had over het onderzoek, is dat een zeer knappe prestatie. „Nederland heeft een enorme sprong gemaakt in het innovatievermogen van bedrijven. Wij zijn nu zeer goed toegerust voor technologieën die de basis vormen van de vierde industriële revolutie.” In die vierde revolutie spelen kunstmatige intelligente, robotisering, 3D-printing en cloud computing een hoofdrol en juist in die sectoren behoort Nederland tot de wereldtop, stelt het onderzoek.

Dat de technologische ontwikkelingen in de maakindustrie snel gaan, merkt directeur Mulders van AAE ook. In zijn kantoor, boven de hal met machines, liggen bouwtekeningen op tafel. De aandeelhouders van het familiebedrijf hebben goedkeuring gegeven voor de bouw van een nieuwe fabriek van 20.000 m2. Dat is een verdubbeling van de bestaande capaciteit. In de nieuwe plannen stijgt het aantal werknemers van 200 naar 600 en de omzet moet gaan verviervoudigen naar 200 miljoen euro.

Op de nieuwe productielocatie wordt gewerkt volgens de filosofie van de vierde industriële revolutie. Mulders ziet al voor zich hoe ‘cobots’ op onbemande karretjes door de fabriek heen zoeven. De revolutionaire ontwikkeling in de maakindustrie betekent dat alle producten worden voorzien van een chip. „Wil een klant ineens een rood product, dan regelen we dat van afstand.”

Mulders is zich ervan bewust dat de beveiliging van de producten dan wel op orde moet zijn. „Het is soms lastig om met slechts 200 man personeel zowel goede machines te ontwikkelen als de beveiliging van je ict op orde te hebben. Maar je moet daarin wel voorlopen, het is de belangrijkste eis van de klant.”

Kennisregio

Tekort aan goed opgeleid personeel heeft de ambitieuze directeur niet. AAE ontwikkelt samen met andere bedrijven in de regio de onderwijsprogramma’s van vakscholen. Verder bieden ze elk jaar twaalf opleidingsplekken aan voor leerlingen van het mbo. „De industrie klaagt soms over gebrek aan goed opgeleide scholieren. Maar dat vind ik veel te makkelijk. Ik zie het als een verplichting om, ook wanneer het economisch minder gaat, te zorgen voor voldoende opleidingsplekken. Dat mag van mij wel in de wet worden verankerd.”

Het Helmondse bedrijf heeft profijt van de kennisregio. Brainport Eindhoven is naast de haven van Rotterdam en luchthaven Schiphol een van de drie economische kerngebieden van Nederland. Uit de studie van het WEF blijkt dat het topsectorenbeleid en de ontwikkeling van regionale innovatiecentra sterk bijdragen aan de goede score van de Nederlandse economie. Naast Eindhoven wordt kennispark Twente en de innovatieve ict-sector in Amsterdam genoemd.

Het is volgens Mulders belangrijk dat het topsectorenbeleid wordt voortgezet. „Je ziet dat het effect heeft. Het is belangrijk dat concurrerende bedrijven hun deuren openhouden en van elkaar leren. Het ecosysteem van innoverende bedrijven en kennisinstellingen werkt in deze regio goed.”

Hij zou wel iets meer waardering uit de rest van Nederland willen over de bijzondere hoogwaardige industrie die in zijn regio te vinden is. Heel de wereld draait om chips, om de nieuwste technieken die worden ontwikkeld en die komen bij ASML vandaan, aldus de toeleverancier. „Dat is toch prachtig?”

https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/27/helmond-voorop-in-de-vierde-revolutie-13213947-a1574998